hệ thống thể loại văn học dân gian việt nam

Nền văn học tập dân gian ngoan VN giống như của rất nhiều dân tộc bản địa không giống, đem những phân mục công cộng và riêng biệt, ăn ý trở nên một khối hệ thống. Mỗi phân mục phản ánh cuộc sống đời thường theo đuổi những nội dung và phương thức riêng biệt. Hệ thống phân mục Văn học tập dân gian ngoan VN bao gồm đem :

1. Thần thoại : 

Bạn đang xem: hệ thống thể loại văn học dân gian việt nam

  • Về xuất xứ thiên hà và những hiện tượng kỳ lạ đương nhiên : Thần trụ trời, Ông Trời, Nữ thần Mặt Trăng, Thần Mặt trời, Thần Mưa…
  • Về xuất xứ những loại động thực vật : Cuộc tu trượt những giống như vật, Thần Lúa…

2. Sử đua :

  • Sử đua truyền thuyết thần thoại : Ô-đi-xê (Hi Lạp),… 
  • Sử đua nhân vật : Đăm Săn (Tây Nguyên),… 

3. Truyền thuyết :

Con Rồng con cháu Tiên, Sơn Tinh – Thuỷ Tinh, Thánh Gióng, Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thuỷ,… 

4. Truyện cổ tích :

Tấm Cám, hốc khế trả vàng, Sự tích trầu cau, Sọ Dừa, Thạch Sanh, Cây tre trăm nhen, Trương Chi, Quan án xử khiếu nại, Em bé xíu mưu trí,…

5. Truyện ngụ ngôn :

Thầy bói coi voi, Ếch ngồi lòng giếng,… 

6. Truyện cười cợt :

Lợn cưới – áo mới mẻ, Cháy, Mày bị tiêu diệt với ông rồi, Đẽo cày thân mật đàng,… 

7. Tục ngữ :

Ao đem bờ, sông đem bến. 

Ăn cây này rào cây nấy. 

Ăn cỗ chuồn trước, lội nước theo đuổi sau. 

Ăn đầu sóng, thưa đầu gió máy. 

Ăn không phải lo ngại của kho cũng không còn. 

Ăn kĩ no lâu, cày sâu sắc chất lượng tốt lúa. 

Ăn ngược lưu giữ kẻ trồng cây. 

Ăn khoai lưu giữ kẻ mang lại thừng nhưng mà trồng. 

Ăn ốc sụp đổ vỏ. 

Ăn theo đuổi thuở, ở theo đuổi thời. 

Ăn nom nồi ngồi nom phía. 

Ăn vóc học tập hoặc. 

Ăn cứng cáp đem bền. 

Ăn ngược lưu giữ kẻ trồng cây, hốc gạo lưu giữ kẻ đâm, xay, giần, sàng. 

Ăn ngược lưu giữ kẻ trồng cây. 

Uống nước lưu giữ người đục giếng.

Ân trả nghĩa thông thường. 

Có chí thì nên.

Cây đem nơi bắt đầu, nước đem mối cung cấp.

Có công trau Fe, đem ngày nên kim.

Cái răng, cái tóc là gốc nhân loại.

Cái kim nhập quấn cũng có thể có ngày lòi ra

Con trâu là đầu tư mạnh nghiệp

Cái khó khăn ló cái khôn

Cần cù bù thông minh

Có lá lốt chớ phụ xương xông, đem miếu phía Bắc chớ nhằm miếu phía Đông tệ tàn, đem chén sứ chớ phụ chén đàn, đem nồi cơm trắng nếp chớ phụ khoai y sĩ củ từ

Con ngốc cái mang

Con rộng lớn phụ thân là căn nhà đem phúc

Cờ túng thiếu dí tốt

Cơm chẳng lành lặn, canh chẳng ngọt

Con đem phụ thân như căn nhà đem nóc, con cái ko phụ thân như nòng nọc đứt đuôi

Có cứng mới mẻ hàng đầu gió

Chuyện bé xíu xé rời khỏi to

Chị trượt em nâng

Cọp bị tiêu diệt nhằm domain authority, người tớ bị tiêu diệt nhằm tiếng

Chó treo mèo đậy

Chơi dao đem ngày đứt tay

Có công trau Fe đem ngày nên kim

Cười người chẳng nghĩ về cho tới thân mật, demo sờ lên gáy coi xa vời hoặc gần[cần chú thích]

Cho tôi tôi lựa chọn hoa hồng

Cho tôi lựa chọn các bạn tấm lòng thủy chung

Của một đồng công một nén

Chớ thấy sóng cả, nhưng mà trượt tay chèo
Dao sắc ko gọt được chuôi

Dục tốc bất đạt.
Đang yên tĩnh đang được lành lặn lại cắm miếng sành nhập đít.

Đất lành lặn chim đậu.

Đất vì đã dùng lâu. chim bay

Đời phụ thân ăn đậm đời con cái khát nước.

Đói cho sạch sẽ, rách rưới mang lại thơm nức.

Đa sầu nhiều đem.

Đêm mon năm ko ở vẫn sáng sủa, tháng ngày chục ko cười cợt vẫn tối.

Đâm bị thóc, chọc bị gạo

Đi thưa về gửi.

Đi cho tới điểm về cho tới vùng.

Đi một ngày đàng học tập một sàng khôn

Đèn căn nhà ai căn nhà nấy rạng.

Đèn căn nhà mặt mày sáng sủa,gà căn nhà tớ thức

Đầu năm sương muối bột, thời điểm cuối năm gió máy nồm.

Đồng chi phí kèm theo khúc ruột .

Đất đem lề, quê đem thói.

Đi đùa rơi rụng địa điểm chuồn ăn cỗ rơi rụng phần

Được mùa cau nhức mùa lúa
Gái đem ông xã như Rồng đem Vây, gái ko ông xã như Cối Xay ko Ngõng

Gái đem ông xã như Gông treo cổ, trai đem phu nhân như rợ buộc chân

Gieo gió máy gặt bão

Góp gió máy trở nên bão

Gieo nhân này , gặt ngược nấy

Giấy rách rưới cần lưu giữ lấy lề

Gần mực thì đen kịt, ngay gần đèn thì sáng

Giận quá rơi rụng khôn

Gừng càng già nua càng cay.

Ghét của này trời trao của nấy

Gạn đục, khơi nhập.

Giặc cho tới căn nhà thanh nữ cũng tấn công.

Giỏ căn nhà ai quai căn nhà nấy

Giống dragon lại đẻ rời khỏi rồng

Gà què ăn quẩn cối xay
Khôn ăn cái, ngốc ăn nước.

Khôn đâu cho tới con trẻ, khỏe khoắn đâu cho tới già nua.

Khôn ko qua loa lẽ, khỏe khoắn chẳng qua loa câu nói..

Khôn căn nhà ngốc chợ

Khéo ăn thì no, khéo teo thì rét.

Không làm thế nào nên.

Kính già nua, già nua nhằm tuổi hạc mang lại.

Kính lão đắc lâu.

Kính bên trên nhượng bộ bên dưới.

Khi yêu thương ngược ấu cũng tròn trĩnh, ghét bỏ nhau người thương hòn cũng méo.

Không đem lửa làm thế nào đem sương.

Kẻ cắp gặp gỡ bà già nua.

Không thầy thách mi tạo sự.

Kính thầy yêu thương các bạn.

Khỏi vòng cong đuôi.

Kiến buông tha lâu cũng ăm ắp tổ.

Kiến đen kịt buông tha trứng lên rất cao, thế này cũng có thể có mưa rào vô cùng lớn.

Khăng khăng quân tử một câu nói. nhất ngôn.
Lá rụng về cội

Lá lành lặn đùm lá rách rưới.

Lên thác xuống ghềnh

Liệu cơm trắng gắp mắm.

Lùi một bước tiến thủ ngàn dặm.

Lửa ngay gần rơm nhiều ngày cũng bén.

Lù đù vác cái lu nhưng mà chạy.

Lửa demo vàng hiểm nguy demo mức độ.

Lựa gió máy xoay chiều.

Lắm kẻ yêu thương rất là nhiều người ghét bỏ.

Lấy oán thù phục thù, oán thù nợ hóa học chồng/Lấy đức phục thù, oán thù tự động tự khắc giải.
Muôn người như 1 ăn cột nhưng mà ra

Một điều nhịn chín điều lành lặn.

Một giọt huyết đục rộng lớn ao nước lọc.

Môi hở, răng rét mướt.

Một con cái ngựa nhức, cả tàu quăng quật cỏ.

Một con cái chim én ko tạo sự ngày xuân.

Một câu nhịn, chín câu lành lặn.

Mất lòng trước, lấy được lòng sau.

Một nụ cười cợt vị chục thang dung dịch trượt.

Mật ngọt bị tiêu diệt con ruồi.

Mạnh vì thế gạo, bạo vì thế chi phí.

Miếng ngon lưu giữ lâu, đòn nhức lưu giữ đời.

Một miếng khi đói vị một gói khi no.

Muốn ăn thì lăn chiêng nhập nhà bếp.

Muốn tay nghề cao, chớ nề giao lưu và học hỏi.

Muốn biết cần chất vấn, mong muốn chất lượng tốt cần học tập.

Một kho vàng ko vị một nang chữ.

Một mặt mày người vị chục mặt mày của.

Mau sao thì nắng và nóng, vắng tanh sao thì mưa.

Mềm nắn, rắn buông.

Mềm quá thì yếu đuối, cứng quá thì gãy.

Mèo nhỏ bắt loài chuột con cái.

Mía ngọt tấn công cả cụm.

Một người nơm nớp vị kho người thực hiện.

Một thằng tính vị chín thằng thực hiện.

Một chuyến lo ngại tốn, tư chuyến chẳng xong xuôi.

Một chữ cũng chính là thầy, nửa chữ cũng chính là thầy.

Một nghề ngỗng mang lại chín còn rộng lớn chín nghề ngỗng.

Mũi ngốc, lái cần Chịu đòn.

Muốn ăn cá cả cần thả câu lâu năm.

Mưu sự bên trên nhân hành sự bên trên thiên.

Mẹ hát, con cái tuyên dương hoặc.

Mưa thuận gió máy hòa
Năng thực hiện thì nên.

Nước chảy về mối cung cấp, lá rụng về nơi bắt đầu.

Nước lã ko khuấy nên hồ nước.

Nước lã nhưng mà vã nên hồ

Tay ko thực hiện nổi cơ đồ gia dụng mới mẻ ngoan
Nước chảy đá hao mòn.

Nói đem sách, mách nhau đem triệu chứng.

Nói câu nói. cần lưu giữ lấy câu nói..

No rơi rụng ngon, phẫn nộ rơi rụng khôn ngoan.

No bụng đói con cái đôi mắt.

Năng nhặt chặt bị.

Nó lú đem chú nó khôn ngoan.

Nói thì hoặc, hợp tác thì dở.

Nước chảy, hoa trôi, bèo dạt.

Nuôi heo ăn cơm trắng ở, nuôi tằm ăn cơm trắng đứng.

Nước lã nhưng mà vã nên hồ nước, tay ko nhưng mà nổi cơ đồ gia dụng mới mẻ ngoan ngoãn.

Nói hoặc hơn thế hoặc thưa.

Nói người cần nghĩ về cho tới tớ, sờ vào sau cùng gáy coi xa vời hoặc ngay gần.

Nói người cần nghĩ về cho tới thân mật, sờ vào sau cùng gáy coi ngay gần hoặc xa vời.

Nam thực như hổ, nữ giới thực như miêu.

Nôm mãng cầu là phụ thân mánh khóe.

NH Sửa đổi

Nhà sạch sẽ thì đuối, chén sạch sẽ ngon cơm

Nhà nhiều đứt tay vị hành khất sụp đổ ruột

Nhất thì, nhì thục

Nhất nước, nhì phân, tam cần thiết, tứ giống như.

Nhất canh trì, nhị canh viên, tam canh điền.

Nhất quỷ nhì ma mãnh, loại thân phụ học tập trò

Nhân chi sơ tính bổn thiện

Những người cặp đôi mắt lá răm, song mi lá liễu xứng đáng trăm quan lại chi phí.

Nhìn bụng tớ, suy rời khỏi bụng người.

Nhất tự động vi sư, phân phối tự động vi sư

Nhường cơm trắng sẻ áo.

Nhất cận thị, nhị cận giang

NG Sửa đổi

Người sinh sống đụn vàng.

Nghèo sinh căn bệnh, nhiều sinh tật.

Người đẹp mắt vì thế lụa, lúa chất lượng tốt vì thế phân.

Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã.

Ngồi đuối ăn chén vàng.

Ngọt như mía lùi.

Ngọt mật bị tiêu diệt con ruồi.

Người tớ là hoa là đất
Oán ko giải được oán

Oan đem đầu, nợ đem chủ

Oan oan tương báo , dỉ hận liên miên

Oán oán nên giải tránh việc kết
Ông thò chân giò, bà thò nậm rượu

Ông ăn nem bà ăn chả
Ở hiền khô gặp gỡ lành lặn, ở ác gặp gỡ ác

Ở căn nhà nghe Đông Hà lúa héo

Ở bầu thì tròn trĩnh, ở ống thì lâu năm.

Ở xó chuồng heo, rộng lớn là theo đuổi phía vợ
Phép vua bại lệ thôn.

Phòng căn bệnh rộng lớn chữa trị căn bệnh.

Phúc bất trùng lai, hoạ vô đơn chí.

Phú quý sinh lễ nghĩa
Quân tử chống thân; hạ nhân chống bị, gậy gộc.

Quân tử nhất ngôn kí xuất, tứ mã nan truy

Quỷ buông tha, ma mãnh bắt

Quả báo nhãn tiền

Quan tức thời, dân vạn đại

Quýt thực hiện cam chịu

Qua cầu rút ván

Quân tử trả oán chục năm ko muộn
Rao ngọc phân phối đá

Ráng mỡ gà đem căn nhà thì lưu giữ.

Ráng mỡ gà thì gió máy , ráng mỡ chó thì mưa.

Rau này sâu sắc nấy.

Ruộng bề bề chẳng vị nghề ngỗng nhập tay.

Rừng ko nhì cọp, nước ko nhì vua

Rừng này cọp nấy

Rừng vàng đại dương bạc
Sinh nghề ngỗng tử nghiệp

Sinh lão căn bệnh tử

Sông đem khúc, người dân có lúc

Sóng Trường Giang, sóng sau đập sóng trước

Sông sâu sắc còn tồn tại kẻ tìm hiểu, thách ai lấy thước nhưng mà đo lòng người

Sai một li chuồn một dặm

Sông sâu sắc sóng cả chớ trượt tay chèo

Sóng trước sụp đổ đâu, sóng sau sụp đổ đó

Ta về tớ tắm ao tớ, mặc dù nhập mặc dù đục ao căn nhà vẫn rộng lớn.

Tấc khu đất tấc vàng

Tai vách mạch rừng.

Tẩm ngẩm tầm ngầm nhưng mà đấm bị tiêu diệt voi

Tay thực hiện hàm nhai, tay quai mồm trễ.

Té nước theo đuổi mưa.

Tình thương quán cũng chính là căn nhà, lều giành đem nghĩa rộng lớn tòa ngói cao.

Tiên học tập lễ hậu học tập văn

Tiền vào trong nhà khó khăn như gió máy vào trong nhà trống không.

Tiền nhập quan lại như than thở nhập lò

Tiền này của đó

Tốt mộc rộng lớn chất lượng tốt nước tô, xấu xa siêu mẫu nết còn rộng lớn đẹp mắt người

Tôm chuồn chập choạng, cá chuồn rạng đông đúc.

Tốt danh rộng lớn lành lặn áo.
Tháng bảy loài kiến trườn, chỉ nơm nớp lại lụt

Tham nhiều phụ khó khăn, tham ô lịch sự phụ phần

Tham nhiều phụ ngải

Tham phú phụ bần

Thất bại là u trở nên công

Thật thà là phụ thân ngốc.

Thật thà ăn cháo, láo nháo ăn cơm

Thắng thực hiện vua bại thực hiện giặc

Thuận phu nhân thuận ông xã, tát đại dương Đông cũng cạn.

Thương mang lại roi vọt mang lại phụt, ghét bỏ mang lại ngọt mang lại bùi

Thua thầy một vạn ko vị xoàng xĩnh các bạn một li

Thân sâu sắc hồn bướm

Thua keo dán này bày keo dán khác

Tháng nhì trồng cà, mon thân phụ trồng đỗ.

Tránh vỏ dưa gặp gỡ vỏ dừa

Trăm đàng rời ko ngoài số.

Trăm hay là không thủ công bằng tay thân quen.

Trăm nghe ko vị một thấy.

Trăm năm bia đá cũng hao mòn, ngàn năm bia mồm vẫn còn đó trơ trơ.

Trăng quầng thì hạn, trăng giã thì mưa.

Trăm người phân phối vạn người tiêu dùng.

Trâu buộc ghét bỏ trâu ăn.

Trâu cột ghét bỏ trâu ăn.

Tre già nua măng đâm chồi.

Tránh voi chẳng xấu xa mặt mày này.

Trong cái khó khăn lại ló cái khôn ngoan.

Trống thôn này thôn ấy tấn công.
Uống nước lưu giữ mối cung cấp. 
Vỏ quýt dày đem móng tay nhọn

Vắng gia chủ gà vọc niêu tôm

Việc nước trước việc căn nhà.

Vụng chèo khéo chống

Vào sinh rời khỏi tử

Vắt chanh quăng quật vỏ
Xấu hoặc thực hiện chất lượng tốt, ngu dốt hoặc thưa chữ

Xem thêm: kể về một thầy giáo hay một cô giáo mà em quý mến

Xôi lỗi rộp không

Xa thương, ngay gần thường

Xem bói rời khỏi ma mãnh, quét dọn căn nhà rời khỏi rác

Xởi lởi trời mang lại, so đọ trời lấy lại

Yêu nhau lắm, gặm nhau đau

Yêu nhau cau sáu trượt thân phụ, ghét bỏ nhau cau sáu trượt rời khỏi thực hiện mười

Yêu con trẻ, con trẻ cho tới nhà; kính già nua, già nua nhằm tuổi hạc mang lại.

Yêu nhau yêu thương cả lối đi, ghét bỏ nhau ghét bỏ cả tông chi chúng ta hàng

Yêu nhau vạn sự chẳng nề, dẫu trăm địa điểm chếch cũng kê mang lại bằng

Yêu nhau xa vời cũng nên ngay gần, ghét bỏ nhau cơ hội 1 bàn chân cũng thoát ly. 

8. Câu thách :

  1. Thân em xưa ở vết mờ do bụi tre.

Mùa đông đúc xếp lại ngày hè phanh rời khỏi.

(Cái quạt giấy)

2. Anh ngồi đâu em cũng ngồi hầu

Yêu em anh mới mẻ mớm trầu mang lại em

(Cái ống nhổ)

3. hồ tròn trĩnh vòng vạnh

Nước rét mướt như tiền

Con gái như tiên

Trần bản thân xuống lội

( Bánh trôi)

4. phẳng cái đĩa, xỉa xuống ao

Ba mai chín cuốc nhưng mà đục ko lên

(Bóng mặt mày, trăng mặt mày trời)

5. Dong dỏng thân phụ tư thước dài

Đầu treo cái mỏ , bụng gài then ngang

Bốn chân em đứng sẵn sàng

Nằm rời khỏi mang lại cứng cáp nhằm chàng giẫm đuôi .

(Cái cối nhằm xay gạo)

6. Cái dạng quan lại anh xấu xa kỳ lạ lùng 

Khom sườn lưng uốn nắn gối cả đời cong

Lưỡi lớn rời khỏi mức độ nhưng mà ăn khoét

Đành cần theo đuổi đuôi đem thẹn thùng không?

(Cái cày)

7. Có răng nhưng mà chẳng đem mồm 

Nhai cỏ ngồm ngoàm cơm trắng chẳng Chịu ăn 

(Cái liềm gặt lúa)

8. Vua này mặt mày Fe đen kịt sì?

Vua này nhập thửa hàn vi ở chùa?

(Là những ai? – Vua Mai Hắc Đế (Mai Thúc Loan) và vua Lý Thái Tổ)

9. Đông Du ai đó đã trả người?

Còn ai đập đá thân mật trời trơ trơ?

(Là những ai – Phan Bội Châu và Phan Chân Trinh)

10. Đố ai nêu lá quốc kì

Mê Linh khu đất cũ còn ghi muôn đời

Yếm, khăn team đá vá trời

Giặc Tô rơi rụng vía rụng tách bay thân?

(Là ai? – Hai Bà Trưng)

11. Đố người nào cũng khách hàng trét quần

Đạp luồng sóng dữ xua quân giặc thù

Cửu Chân nức giờ ngàn thu

Vì dân quyết đập ngục tù lầm than

(Là ai? – Bà Triệu)

12. Đố ai bên trên Bạch Đằng giang

Làm mang lại cọc nhọn ngang dọc sanngs ngời

Phá quân Nam Hán tơi bời

Gươm thần song lập thân mật trời vang lên?

(Là ai? – Ngô Quyền)

13. Đố ai nổi sáng sủa sông, rừng

Đã vui mừng Hàm Tử lại mừng Chương Dương

Vân Đồn cướp sạch sẽ binh cường

Nồi bàng phục kích ngăn đàng giặc lui?

(Là ai? – Hưng Đạo Vương Trần quốc Tuấn)

14. Đố ai thách thức chẳng lùi

Chí Linh bao nhiêu lượt nếm hương thơm đắng cay

Mười năm Tỉnh Bình Định rời khỏi tay

Thành Đông Quan, rơi rụng vía bọn Vương Thông?

(Là ai? – Lê Lợi)

15. Đố ai giải tỏa Thăng Long

Nửa tối trừ tịch quyết lòng tiến thủ binh

Đống Đa, sông Nhị vươn mình

Giặc Thanh vỡ nằm mê cường chinh toi bời?

(Là ai? – Quang Trung – Nguyễn Huệ)

16. Muốn cùng nước mạnh dân giàu

Tâu vua van chém bảy đầu nguyệt lão dân

Mũ cao áo rộng lớn ko cần

Lui về ẩn vùng lâm tô một mình?

(Là ai? – Chu Văn An)

17. Từng phen mếu máo theo đuổi cha

Rồi lấy nợ nước oán căn nhà rời khỏi cân

Núi Lam tìm hiểu hùn minh quân

Bình Ngô Đại Cáo, cây bút âm thầm rời khỏi tay?

(Là ai? – Nguyễn Trãi)

18. Một phen quét dọn sạch sẽ quân Đường

Nổi danh Ba Cái Đại vương vãi thuở nào

Tiếc thay cho mệnh bạc tài cao

Giang tô đàng cần rớt vào nước ngoài bang?

(Là ai? – Phùng Hưng)

19. Vua này thưở bé xíu chăn trâu

Trường Yên một ngọn cờ vệ sinh luyện tành

Sứ quân dẹp loàn phân tranh

Dựng nền thống nhất sử xanh rớt còn truyền?

(Là ai? – Đinh Tiên Hoàng (Đinh Sở Lĩnh)

20. Ai vì thế nước quăng quật oán nhà?

Ai từng thắng trận Quận Đống Đa vang lừng? 

(Là những ai? – Trần Quốc Tuấn và Quang Trung)

9. Ca dao :

Bắc thang lên chất vấn trăng già nua,

    Phải chăng phận gái mưa tụt xuống thân mật trời.

    May rời khỏi gặp gỡ được giếng khơi

    Vừa nhập vừa vặn đuối lại điểm thanh rảnh rỗi.

    Chẳng may số phận hiểm nguy,

    Lầm than thở cần Chịu phàn nàn nằm trong ai. 


    Bây giờ mận mới mẻ chất vấn đục, 

    Vườn hồng đem lối ai nhập hoặc chưa? 

    Mận chất vấn thì đục van thưa, 

    Vườn hồng đem lối tuy nhiên không có bất kì ai nhập. 


    Bao giờ cây chuối đem cành, 

    Cho sung đem nụ, mang lại hành đem hoa. 

    Bao giờ chạch đẻ ngọn nhiều, 

    Sáo đẻ bên dưới nước thì tớ lấy bản thân. 

    Bao giờ cây cải thực hiện đình, 

    Gỗ lim thái ghém thì bản thân lấy tớ. 


    Bắc thang lên tới mức tận Trời, 

    Bắt ông Nguyệt lão, tấn công chục cẳng tay. 

    Đánh thôi lại trói nhập cây, 

    Hỏi ông Nguyệt lão: ” đâu thừng tơ hồng? “. 


    Cô cơ hạn chế cỏ 1 mình, 

    Cho anh hạn chế với công cộng tình thực hiện song. 

    Cô còn hạn chế nữa hoặc thôi, 

    Cho anh hạn chế với thực hiện song phu nhân ông xã. 


    Cổ tay em Trắng như ngà, 

    Con đôi mắt em liếc như thể dao cau. 

    Miệng cười cợt như thể hoa ngâu, 

    Cái khăn team đầu, như thể hoa sen. 


    Cái cò phiêu cất cánh lơ, 

    Lại trên đây anh gởi xôi ngô mang lại nường. 

    Đem về nường nấu nướng, nường rang, 

    Nàng ăn đem mềm thì nường lấy anh. 


    Đêm tối khêu ngọn đèn loan,

    Nhớ chàng quân tử thở than thở bao nhiêu câu nói..

    Mong chàng chẳng thấy chàng thiu,

    Thiếp tôi trằn trọc tất tả tách chân rời khỏi.

    Nhác nom lên vẫn xế tà

    Đêm khuya khoắt gà gáy lịch sự canh.

    Mong anh nhưng mà chẳng thấy anh,

    Thiếp tôi buồn buồn phiền khêu xung quanh ngọn đèn.


    Đôi tớ phát hiện nhau trên đây, 

    Như con cái trườn gầy đét gặp gỡ kho bãi cỏ lãng phí. 

    Đôi tớ như tượng mới mẻ tô, 

    Như chuông mới mẻ đúc, như miếu mới mẻ xây. 

    Đôi tớ như lửa mới mẻ nhen, 

    Như trăng mới mẻ đâm chồi, như đèn mới mẻ khêu. 

    Đôi tớ như rắn riu riu, 

    Nước chảy đem nước, tớ dìu lấy nhau. 

    Đôi tớ như ruộng năm xào, 

    Cách bờ ở thân mật, thế nào cho liền? 

    Đôi tớ như thể đồng xu tiền, 

    Đồng sấp, đồng ngửa, đồng nghiêng, đồng ở.

    Đôi tớ như thể quân bài, 

    Đã quyết thì tấn công, chớ nằn nì thấp cao. 

    Đôi tớ như đá với dao, 

    Năng siếc, năng sắc, năng kính chào, năng thân quen.

    Đôi tớ như ngãi Phan Trần, 

    Khi xa vời ngàn dặm, khi ngay gần mặt mày song. 

    Đôi tớ như rượu với nem, 

    Đang say ngất ngây, ai dèm chớ xa vời. 

    Đôi tớ như lúa đòng đòng, 

    Đẹp duyên tuy nhiên chẳng đẹp mắt lòng u phụ thân.

    Đôi tớ như chỉ xe cộ thân phụ, 

    Thầy u xe cộ không nhiều, song tớ xe cộ nhiều. 


    Đêm ở sườn lưng chẳng cho tới nệm, 

    Trông mang lại mau sáng sủa rời khỏi đàng gặp gỡ em. 


    Đường lâu năm ngựa chạy biệt tăm, 

    Người thương đem nghĩa, trăm năm cũng về.


    Đêm khuya thiếp mới mẻ chất vấn chàng:

    Cau xanh rớt ăn với trầu vàng xứng chăng? 

    Trầu vàng nhá lộn cau xanh rớt, 

    Duyên em sánh với tình anh ấn tượng. 


    Hôm qua loa tát nước đầu đình, 

    Bỏ quên cái áo bên trên cành hoa sen. 

    Em được thì mang lại anh van, 

    Hay là em nhằm thực hiện tin yêu nhập căn nhà. 

    Áo anh mẻ dẫn đường lặn, 

    Vợ anh chưa tồn tại, u già nua ko vá.

    Áo anh mẻ chỉ vẫn lâu, 

    Mai mượn cô ấy về vá mang lại nằm trong. 

    Khâu rồi anh tiếp tục trả công, 

    Ít nữa lấy ông xã, anh lại hỗ trợ cho.

    Giúp em một thúng xôi vò, 

    Một con cái heo rộng lớn, một vò rượu tăm. 

    Giúp em song chiếu em ở, 

    Đôi chăn em đậy, song chằm em treo. 

    Giúp em quan lại tám chi phí cheo, 

    Quan năm chi phí cưới, lại đèo buồm cau. 


    Một thương tóc quăng quật đuôi gà,

    Hai thương ăn thưa đậm nhưng mà đem duyên.

    Ba thương má lúm đồng xu tiền,

    Bốn thương răng nhánh phân tử huyền xoàng xĩnh bại.

    Năm thương cổ yếm treo bùa,

    Sáu thương nón thượng quai tua nữ tính.

    Bảy thương nết ở khéo léo,

    Tám thương ăn thưa lại càng thêm thắt xinh.

    Chín thương cô ở 1 mình,

    Mười thương con cái đôi mắt đem tình với ai.


    Trèo lên cây bòng hái hoa, 

    Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân. 

    Nụ tầm xuân nở rời khỏi cánh biếc, 

    Em đem ông xã rồi, anh tiếc lắm thay cho. 

    Ba đồng một mớ trầu cay, 

    Sao anh chẳng chất vấn những ngày còn ko. 

    Bây giờ em vẫn đem ông xã, 

    Như chim nhập lồng, như cá gặm câu. 

    Cá gặm câu biết đâu nhưng mà gỡ, 

    Chim nhập lồng biết thuở này rời khỏi …

    Thằng Bờm có được cái quạt mo 

    Phú ông van thay đổi thân phụ trườn, chín trâu 

    Bờm rằng: Bờm chẳng lấy trâu 

    Phú ông van thay đổi một xâu cá mè 

    Bờm rằng: Bờm chẳng lấy mè 

    Phú ông van thay đổi một bè mộc lim 

    Bờm rằng: Bờm chẳng lấy lim 

    Phú ông van thay đổi con cái chim ụ mồi 

    Bờm rằng: Bờm chẳng lấy mồi 

    Phú ông van thay đổi bắt xôi, Bờm cười

    Cười lên thân phụ giờ Bờm ơi 

    Cười lên thân phụ giờ mang lại đời đắng cay. 

    10. Vè :

       (Vè thưa ngược) 

    Ve vẻ vè ve 

    Cái vè thưa ngược 

    Non cao ăm ắp nước 

    Đáy đại dương ăm ắp cây 

    Dưới khu đất lắm mây 

    Trên trời lắm cỏ 

    Người thì đem mỏ 

    Chim thì đem mồm 

    Thẳng như sườn lưng tôm 

    Cong như cán cuốc 

    Thơm nhất là ruốc 

    Hôi nhất là hương 

    Đặc như ống bương 

    Rỗng như ruột gỗ 

    Chó thì hoặc mổ 

    Gà hoặc liếm la 

    Xù xì ngược cà 

    Trơn như ngược mít 

    Meo meo là vịt 

    Quạc ngoác là mèo 

    Trâu thì hoặc trèo 

    Sóc thì lội nước 

    Rắn thì hoặc bước 

    Voi thì hoặc bò 

    Ngắn như cổ cò 

    Dài như cổ vịt 

    Đỏ như ngược quýt 

    Vàng như ngược hồng 

    Cao tồng ngồng như chim tu hú 

    Lùn lụ khụ như chim người thương nông 

    Hay chạy ton ton là gà mới mẻ nở 

    Cái mặt mày hoặc đỏ hỏn là gà mào 

    Hay tập bơi bên dưới ao u con cái căn nhà vịt 

    Hay la hoặc hét là con cái người thương chao 

    Hay cất cánh hoặc nhào u con cái bói cá

    11. Truyện thơ :

    Thạch Sanh (truyện thơ)

    Tống Trân Cúc Hoa.

    Trê Cóc (truyện thơ)

    Thơ Sáu Trọng.

    Thơ Thầy Thông Chánh.

    Xem thêm: công thức giải bài toán bằng cách lập phương trình

    Trọng Tương vấn Hán.

    Truyện Kiều.

    12. Chèo :

    • Một số vở chèo chi phí biểu: Bài ca lưu nước lại, Chu Mãi Thần, Đồng chi phí Vạn Lịch, Hoàng Trìu tuyển chọn phu nhân, Kim Nham, Lưu Bình Dương Lễ, Nghêu sò ốc hến, Quan Âm Thị Kính, Từ Thức gặp gỡ tiên, Trần Tử Lệ, Trương Viên, Tôn Mạnh Tôn Trọng.
    • Một số trích đoạn chi phí biểu: Thị Mầu lên miếu & Xã trưởng – Mẹ Đốp (vở Quan Âm Thị Kính), Súy Vân fake ngốc (vở Kim Nham), Tuần Ty Đào Huế (Chu Mãi Thần),…